De lente- en zomerzon. Héérlijk, wat houden we van die warmte op je huid, lekker vitaminen opdoen. Maar de zon heeft twee gezichten, ze is weldadig maar ook onbarmhartig. Als het goed is, zorg je daarom extra goed voor je huid in de zomer. Je beschermt jezelf met zonnebrandcrème tegen de schadelijke uv-stralen en zorgt voor voldoende hydratatie. Maar denk jij ook aan bescherming van je hoofdhuid tijdens zonnige dagen?
Pas extra op met de zon als je kalend bent
“Vooral kalende blanke mannen moeten oppassen”, zegt dr. Coen Gho, specialist op het gebied van haar, haarstamcellen en tissue engineering. “Hoe witter de huid, hoe groter het risico op huidkanker.”
Onzichtbaar gevaar
Het gevaar van de zon heeft te maken met een onzichtbaar deel van zonlicht: uv-straling. Die beschadigt ons erfelijk materiaal, het dna, in de huid. Wanneer cellen zich delen, kan het beschadigde dan zich ontwikkelen tot huidkanker. Gelukkig gebeurt dat niet meteen. De huid zit vol dna-foutjes, maar het lichaam weet die meestal goed te repareren. Er is een soort ´fatale combinatie´ van fouten nodig voordat het misgaat.
Uv-straling – hoe zit het ook alweer?
Zonkracht of uv-index is een maat voor de hoeveelheid ultraviolette (uv-)straling in het zonlicht die de aarde bereikt. De hoeveelheid uv-straling neemt toe naarmate de zon hoger aan de hemel staat en is op z´n hoogst rond 12 uur ´s middags. Uv-straling varieert dus per moment van de dag en ook per seizoen. In Nederland is de zonkracht op z´n hoogst in de zomer: 7 of 8. In de winter is de zonkracht meestal 1 of minder.
Daarnaast is de kracht van uv-straling afhankelijk van luchtvochtigheid, stof in de atmosfeer, wolken en de hoeveelheid ozon. De ozonlaag hoog in de atmosfeer fungeert als schild tegen uv-straling en beschermt ons tegen gevaarlijke zonnestralen. Vooral de schadelijke uv B en uv C-straling wordt door de ozonlaag afgevangen.
Wat bepaalt de zonkracht?
De temperatuur heeft geen directe invloed op de zonkracht. Op een koele, zonnige dag kan de zonkracht hoger zijn dan op een warme, bewolkte dag. Wel geldt in Nederland dat in warme seizoenen de zon een grotere hoogte bereikt en er minder bewolking is. Deze twee factoren beïnvloeden wél de zonkracht.
A van aging, B van burning
Blootstelling aan uv-straling gebeurt het hele jaar en vooral in zomer. Er zijn drie soorten uv-straling: uv A, uv B en uv C. De schadelijkste soort − uv C − wordt door de ozonlaag tegengehouden. De uv-straling die ons bereikt, bestaat voor 95% uit uv A en voor 5% uit uv B. Hierbij staat de A voor ‘aging’, omdat uv A voornamelijk zorgt voor huidveroudering. De B staat voor ‘burning’, omdat uv B-stralen je huid laten verbranden.
Dna-schade
Het is wetenschappelijk vastgesteld dat een zonverbrande huid, vooral op jonge leeftijd, meer kans geeft op melanoom, de gevaarlijkste vorm van huidkanker. Het onschuldiger plaveiselcelcarcinoom ontstaat vooral door veel zonuren, dus niet per se door verbranding. Plaveiselcelcarcinomen komen daarom vaker voor bij mensen die buiten werken en melanomen juist meer bij kantoorwerkers.
Overdosis zon
Buitenwerkers hebben zelfs mínder kans op melanoom. Hun huid is het hele jaar bruin en gewend aan de zon, en verbrandt daarom minder snel. Voor de meest onschuldige variant van huidkanker, basaalcelcarcinoom, zijn zowel zonuren als verbranding risicofactoren. Dat wij westerlingen gedurende het jaar vooral binnen zitten en tijdens onze vakantie een overdosis zon krijgen, heeft dus gevolgen: er ontstaat steeds meer dna-schade die huidkanker kan veroorzaken.
Beschermt haar tegen de zon?
Hoe goed je lichaam in staat is om dna-schade te herstellen, verschilt van mens tot mens en is afhankelijk van je erfelijke aanleg. In sommige families herstelt dna-schade niet zo goed, zij hebben een verhoogde gevoeligheid voor huidkanker. En niet elke huid is even goed tegen de zon bestand. Een lichtere huid heeft het moeilijker dan een donkere. Een Afrikaanse huid is ook nog eens beter in staat om dna-foutjes te herstellen.
Hoofdhaar functioneert van nature als een hoed: het beschermt het hoofd tegen de zon. Zonschade komt vaker voor op hoofdhuid die niet bedekt is door haar, dan op hoofdhuid met haar. Dit is mogelijk ook de oorzaak dat melanomen op het hoofd vaker voorkomen bij mannen dan bij vrouwen.
Natuurlijke bescherming
Uit onderzoek blijkt dat zowel bruine, rode, blonde als witte haren beschermen de huid tegen uv-straling. Bruin en rood haar beschermt het beste. Blond en wit haar beschermen de huid wel tegen uv B-straling, maar een stuk minder goed (met name wit haar) tegen uv A-straling.
Haren beschermen de hoofdhuid
Melanine, de kleurstof van ons haar, is een belangrijke factor in het beschermend vermogen. Het absorbeert en filtert de uv-straling en houdt vrije radicalen deels tegen, al kan het niet alle schade voorkomen. Vast staat dat meer en dikkere haren zorgen voor een betere bescherming van de huid. (Uit: Human Hair as a Natural Sun Protection Agent (2015), wetenschappelijk tijdschrift Photochemistry and Photobiology)
Bescherming & verzorging
Te veel zon op je hoofd kan leiden tot een droge en verbrande hoofdhuid. Dit is pijnlijk maar kan ook een negatief effect hebben op de haarwortels. Je hoofdhuid beschermen is belangrijk, gebruik daarom zo vaak mogelijk een hoed of een pet om je hoofd zo goed mogelijk te beschermen. Zeker als je inhammen, dun haar, een kalende kruin of een kaal hoofd hebt, loopt je hoofdhuid extra risico. Bescherming en verzorging is dan essentieel.
Hoe bescherm je je hoofdhuid het beste?
- Draag een hoed of sjaal
Draag ter bescherming van je hoofd(huid) een hoed of sjaal. Naast het feit dat je er stylish bijloopt met een hoedje of sjaal, beschermt het je huid en haar ook tegen schadelijke straling. Je zorgt er zo voor dat je hoofdhuid niet verbrandt.
- Haarproducten tegen de zon
Zeker in de zomerperiode is het belangrijk dat je goede haarproducten gebruikt. Denk aan shampoo’s, haarmaskers, oliën en spray’s die uv-filters bevatten. Deze filters beschermen je haar tegen schadelijke uv-straling.
- Zonnebrandcrème
Ben jij kalend of deels kaal? Smeer je hoofd dan regelmatig in met een zonnebrandcrème. Er zijn tal van zonnebrendcrèmes en -poeders verkrijgbaar die zorgen voor een goede, langdurige bescherming, zonder vettige glans-look. Neem minimaal factor 30, want de zon brandt pal bovenop je hoofd.
- Haartransplantatie
Het is wellicht niet direct de eerste en snelste oplossing, maar wanneer je kalend bent is een haartransplantatie wél een definitieve manier om de natuurlijke zonbescherming terug te krijgen. De functie van hoofdhaar is bescherming tegen weersinvloeden. Zonschade komt vaker voor op hoofdhuid die niet bedekt is door haar, dan op hoofdhuid met haar.
Nieuw haar
Heb je geen of niet meer veel haar om je hoofd te beschermen? Dan is een haartransplantatie dus één van de mogelijkheden om de natuurlijke zonbescherming definitief terug te krijgen. Toch is ook de combinatie zon en haartransplantatie geen gelukkige. Op het moment van de haartransplantatie mag de hoofdhuid niet (door zonverbranding) beschadigd zijn, omdat dit de doorbloeding belemmert. Daarom adviseren we om vanaf twee weken vóór de behandeling de zon te vermijden.
In de zon na een haartransplantatie
Voor een voorspoedig herstel na een HST-behandeling en een zo optimaal mogelijk resultaat, is het advies om het behandelde gebied minimaal tot vier maanden na behandeling uit de zon te houden. Het ontvangst- en donorgebied is namelijk nog erg gevoelig voor invloeden van buitenaf. De hoofdhuid verbrandt sneller en het resultaat kan op deze manier minder mooi uitzien. Indien je veel buiten bent, is het advies om een zonnebrandcrème gebruiken met factor 50 of om na de 1e week na behandeling een hoofddeksel dragen. Ook na de eerste 4 maanden adviseren wij om de hoofdhuid goed te beschermen tegen de zon.
Dat wil overigens niet zeggen dat een haartransplantatie alleen in de herfst of winter te adviseren is. Als je je hoofd goed beschermt de eerste tijd na de behandeling, dan kun je een haartransplantatie – die in één dag plaatsvindt – ook prima in de lente- of de zomerperiode ondergaan.
Benieuwd hoe zo´n behandeldag eruit ziet?
Lees de experienceblog van Jeroen
Twijfel jij over een haartransplantatie?
Je professioneel laten adviseren is de eerste stap. Tijdens een vrijblijvend adviesgesprek met één van onze artsen krijg je een persoonlijk advies-op-maat, inzicht in de behandeling en in de kosten van een haartransplantatie. Een adviesgesprek is altijd gratis en vrijblijvend.
