Geen reuk, geen smaak, hoesten en verkouden: het zijn de symptomen die we inmiddels allemaal wel kennen, passend bij het coronavirus. Wat veel mensen niet weten, is dat extreem haaruitval ook een gevolg kan zijn. Steeds meer mensen die een corona (COVID-19)-besmetting hebben doorgemaakt, melden haarverlies. Waar komt dit fenomeen vandaan en is het iets om je zorgen over te maken?
Haaruitval door COVID-19? Dit is wat we nu weten.
Een aantal studies beschrijft haaruitval bij mensen die een COVID-19 hebben doorgemaakt. De haaruitval trad circa 2-3 maanden na herstel van de infectie op. Vooral patiënten met met ernstiger symptomen, al of niet gevolgd door een ziekenhuisopname, hadden meer kans op haaruitval.
Telogeen effluvium
Ook de duur van de ziekenhuisopname bleek van invloed. Hoe langer de ziekte aanhoudt, hoe groter de kans op haaruitval. Het gaat dan een specifieke vorm van haaruitval: telogeen effluvium (afgekort TE).
Om te begrijpen hoe deze vorm van haarverlies werkt, is het belangrijk om te begrijpen hoe haar groeit. Haargroei verloopt in fasen. Het is een cyclisch proces gekenmerkt door een groeifase (anagene fase), overgangsfase (katagene fase), en een rustfase (telogene fase). Aan het eind van de rustfase valt het haar spontaan uit.
Haarcyclus
In de haarfollikel is dan al een nieuwe haar aanwezig, deze is in de groeifase en groeit na ongeveer drie weken door de huid heen naar buiten. Het haargroeiproces begint dan weer van voren af aan met de groei- overgangs- en rustfase. Dit proces noemt men de haarcyclus.
De groeifase op de behaarde hoofdhuid duurt 4-6 jaar, terwijl de groeisnelheid ongeveer 0.35 mm tot 1 cm per maand is. De overgangsfase duurt ongeveer 14 dagen en de rustfase 3 tot 4 maanden. Aan het eind van de rustfase laten de haren gemakkelijk los en vallen spontaan uit of laten los door kammen, borstelen of wassen. Normaliter verliest een volwassene 50-100 hoofdharen per 24 uur en verkeert ongeveer 80% van alle hoofdharen in de groeifase.
Er kunnen omstandigheden optreden waardoor haren stoppen met groeien en overgaan in de telogene fase, waarna ze vervolgens gaan uitvallen. Dit type haaruitval wordt ook wel telogeen effluvium (TE) genoemd. Het is een conditie die al langer bekend is in de dermatologie en die soms optreedt na een periode van lichamelijke of emotionele stress of na het doormaken van (langdurige) koortsende infectieuze ziektes. Haren komen versneld in de uitvalfase terecht, waardoor verlies van grote bossen haar tegelijk kan optreden.
Lezen: oorzaken van telogeen haarverlies
TE ontstaat bijna altijd na een duidelijk stressmoment, zoals een corona-infectie. Na het doorstaan van de ziekte en hoge koorts kan plotseling haarverlies optreden. Dit gebeurt overigens niet alleen bij corona of andere fysieke ziektes, ook emotionele stress kan deze reactie veroorzaken. TE is doorgaans niet blijvend: de normale haargroei herstart meestal na enkele maanden.
Vaker bij vrouwen
Soms is de haaruitval wel blijvend, we spreken dan van chronische TE. Hiervan is sprake als haaruitval meer dan zes maanden aanhoudt en overige oorzaken zijn uitgesloten. Ook deze vorm is vrijwel altijd te wijten aan een langdurige stressfactor. In een uitzonderlijk geval blijft de oorzaak van het haarverlies onbekend. Duidelijk is wel dat TE, zowel in acute als chronische vorm, vaker bij vrouwen dan bij mannen voorkom
Meer lezen: haaruitval bij vrouwen
1 op de 4 coronapatiënten in ziekenhuis krijgt haaruitval
Dermatoloog Rick Waalboer-Spuij van het Erasmus MC in Rotterdam legt de relatie tussen corona en TE uit: “Mensen verliezen altijd haren. Dit gebeurt normaal in fases, zodat je niet in één keer kaal wordt. Bij veel stress of een heftig ziektebeeld kan dat proces echter verstoord raken, waardoor er veel meer haren in een keer uitvallen. Zo ook bij een infectie met het coronavirus.”
Uit internationale studies blijkt dat ongeveer 25 procent van de coronapatiënten die in het ziekenhuis heeft gelegen, last krijgt van haaruitval. Eén op vier dus.
Minder zuurstof
“Mogelijk komt dat omdat je door koorts – wat veel coronapatiënten hebben gehad – last kunt krijgen van haaruitval. Daarnaast ligt er een mogelijke verklaring in het feit dat haarzakjes heel afhankelijk zijn van zuurstofrijk bloed. Door COVID-19 hebben die haarzakjes misschien minder zuurstof gekregen.”
De haaruitval ontstaat meestal zo’n twee maanden na het begin van de eerste coronaklachten, zo staat in het onderzoek. Erg ziek hoef je niet te zijn geweest, want ook mensen met mildere coronaklachten kunnen last krijgen van haaruitval, stelt Waalboer-Spuij. TE is ook beschreven bij een aantal kinderen (zowel jongens als meisjes) die een corona-infectie doormaakten. Het fenomeen treedt dus niet alleen op bij volwassenen.
Haarverlies door stress
“Als iemand veel stress ervaart, kan dat al leiden tot klachten als haarverlies. Daarvoor hoef je niet per se corona te hebben of te hebben gehad. Het kan ook al optreden bij mensen die bijvoorbeeld stress ervaren door zelfisolatie of quarantaine.” Opvallend is volgens de dermatoloog dat op internet de zoekterm ‘haarverlies’ internationaal gezien enorm is toegenomen sinds het coronavirus.
Studies laten zien dat er meer mannen dan vrouwen in het ziekenhuis worden opgenomen met ernstige klachten van COVID-19. Deze mannen hadden relatief vaker last van overgewicht, hoge bloedruk, suikerziekte en verhoogde cholesterol. Daarnaast bleken deze mannen ook opvallend veel last te hebben van mannelijk type kaalheid in alle gradaties van ernst. Deze bevindingen werden in meerdere centra bevestigd zoals in Spanje, Italië en ook in het Verenigd Koninkrijk.
Relatie hormonen en COVID-19
Wetenschappers hebben aanwijzingen gevonden dat bij een relatief hogere gevoeligheid voor mannelijke hormonen (androgenen) ook sprake is van een hogere gevoeligheid voor het krijgen van ernstiger COVID-19 symptomen. Om deze hypothese te toetsen worden op dit moment meerdere geneesmiddelen met anti-androgene werking onderzocht of ze werkzaam zijn tegen COVID-19.
Alopecia areata en COVID-19
Ook de auto-immuunziekte alopecia areata (AA) is beschreven bij COVID-19. Hierbij treedt in korte tijd pleksgewijze kaalheid op waarbij soms de hele hoofdhuid aangetast wordt (alopecia totalis). AA wordt waarschijnlijk uitgelokt door ontstekingen in het lichaam bij COVID-19 en de emotionele en lichamelijk stress die daarop volgt. Beperkte vormen van AA zijn goed te behandelen met lichttherapie of corticosteroïden.
Ik heb corona gehad en mijn haar valt uit, wat moet ik doen?
Gelukkig herstelt TE in de meeste gevallen weer vanzelf. De haaruitval kan eventueel behandeld worden met vitamine B-preparaten en Minoxidil-lotion. Overleg altijd met je (huis)arts en vraag eventueel een verwijzing naar een specialist met haarexpertise. In het geval van TE komen de haren vaak vanzelf weer terug, ook al duurt het een paar maanden.
Heb jij een chronisch haarprobleem?
Misschien is een haartransplantatie de ideale oplossing. Je kunt bij ons altijd terecht voor een gratis, vrijblijvend adviesgesprek met een van onze artsen. Na zo’n gesprek weet je precies jouw mogelijkheden zijn voor haarherstel.
